หลอดเลือดหัวใจแตกเซาะ
ในร่างกายของมนุษย์มีหลอดเลือดแดงใหญ่เอออร์ต้า (Aorta) เป็นหลอดเลือดแดงหลักที่ลำเลียงเลือดจากหัวใจไปสู่อวัยวะต่างๆ ภายในร่างกาย ความผิดปกติที่มักเกิดขึ้นกับหลอดเลือดแดงใหญ่เอออร์ต้าคือการขยายตัว (โป่งพอง) ของหลอดเลือดจนกลายเป็นถุงขังเลือดไว้ เมื่อหลอดเลือดมีสภาวะโป่งพองมากขึ้นก็จะมีความเสี่ยงที่หลอดเลือดจะแตกออกและอาจเป็นอันตรายถึงเสียชีวิตได้ ซึ่งโดยเฉลี่ยจะมีผู้ป่วยเพียง 1 ใน 4 เท่านั้นที่จะรอดชีวิตหลังจากเกิดภาวะหลอดเลือดแดงแตก
นพ.วิฑูรย์ ปิติเกื้อกูล รองผู้อำนวยการศัลยแพทย์หัวใจและทรวงอก โรงพยาบาลหัวใจกรุงเทพ กล่าวว่า โรคเส้นเลือดแดงโป่งพองแตกเซาะ หรือ Emergency Aneurysm เกิดจากผนังของเส้นเลือดแดงบางส่วนแตกแต่ไม่ทะลุแตกออกมาข้างนอก ไม่มีอาการแสดงใด ๆ เมื่อมีอาการหมายความว่าเลือดได้แตกทะลุออกมาแล้ว ซึ่งเสี่ยงต่อการเสียชีวิตสูงมาก ดังนั้นเมื่อมีอาการของโรคดังกล่าว สิ่งที่ควรปฏิบัติคือเข้ารับการรักษาอย่างทันท่วงทีภายใน 48 ชั่วโมง โดยทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน และใช้เครื่องมือเทคโนโลยีที่มีประสิทธิภาพสูง
นพ.วิฑูรย์เปิดเผยข้อมูลที่น่าสนใจว่า ผู้ป่วยภาวะเส้นเลือดแดงโป่งพองแตกเซาะมีกลุ่มอายุที่น้อยลง จากเดิมส่วนใหญ่จะพบในกลุ่มอายุ 40 ปีขึ้นไปจนถึง 60-70 ปี แต่ปัจจุบันพบผู้ป่วยอายุน้อยกว่านั้น และล่าสุดพบผู้ป่วยชายอายุเพียง 29 ปี
คุณหมอเล่าถึงเคสนี้ว่า ผู้ป่วยมาโรงพยาบาลด้วยอาการแน่นหน้าอกมาก เหนื่อย หายใจไม่ทัน และตัวเขียว หลังผ่านการวินิจฉัยและเอกซเรย์คอมพิวเตอร์จากโรงพยาบาลแห่งหนึ่ง พบว่าเป็นเส้นเลือดแดงโป่งพองแตกเซาะ ต้องได้รับการรักษาอย่างเร่งด่วน
ผู้ป่วยเป็นชายตัวใหญ่ค่อนไปทางอ้วน ความดันสูง ไม่เคยตรวจสุขภาพ ไม่รู้ว่าตัวเองมีไขมันในเส้นเลือดสูง อยู่ ๆ ก็มีอาการปวดร้าวไปข้างหลัง ขาข้างขวาหมดแรง เดินไม่ได้ ปวด ขาข้างซ้ายหมดแรงตามมาหลังจากนั้น จากผลเอกซเรย์ในคอมพิวเตอร์พบว่าเป็นเส้นเลือดแดงโป่งพองแตกเซาะ เกิดการอุดตันเส้นเลือดที่ขา 2 ข้าง ทำให้วัดความดันที่ขาไม่ได้ ส่วนที่ตัวเขียวเพราะออกซิเจนในกระแสเลือดน้อยกว่า 90 เปอร์เซ็นต์
เมื่อทำอัลตราซาวนด์หัวใจพบว่าลิ้นหัวใจรั่วมาก เนื่องจากการแตกเซาะย้อนกลับมาที่หัวใจ ทำให้ลิ้นหัวใจรั่วมาก รวมถึงเซาะลงไปรอบ ๆ เส้นเลือดที่ไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจ และบางส่วนเซาะไปที่เส้นเลือดที่ไปเลี้ยงสมองด้วย การผ่าตัดจึงจำเป็นต้องใช้ทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านที่มีความสามารถถึง 3-4 คน ไม่รวมแพทย์วางยาสลบ พยาบาลผู้ช่วย และผู้มีความรู้ทางเทคนิคในการปฏิบัติงาน ในการผ่าตัดหลักเปลี่ยนเส้นเลือดแดงใหญ่ที่ออกจากหัวใจ รวมทั้งเส้นเลือดที่ไปเลี้ยงสมองและแขนทั้ง 2 ข้าง ร่วมกับการผ่าตัดเปลี่ยนลิ้นหัวใจการผ่าตัด ทั้งหมดผ่านพ้นมาด้วยดี จนเวลานี้คนไข้แข็งแรงเป็นปกติกลับบ้านได้ เช่นเดียวกับกล้ามเนื้อขาที่ค่อย ๆ ดีขึ้น ร่วมกับการทำกายภาพบำบัด
“การผ่าตัดในครั้งนั้น แม้ประสบความสำเร็จ แต่นับเป็นความสำเร็จที่ปลายเหตุเท่านั้น อย่างไรก็ดี การดูแลสุขภาพร่างกายเป็นการป้องกันการเกิดโรคและอาการผิดปกติในร่างกายที่ดีที่สุด เริ่มจากปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบางอย่าง หากน้ำหนักตัวมากควรลดอาหารบางอย่าง กินอาหารที่มีไขมันดี เน้นปลาและผัก หากมีความดันโลหิตสูงต้องใช้ยาลดความดัน ออกกำลังกายเป็นประจำ” นพ.วิฑูรย์ปิดท้าย
